Ukrayna ve Avrupa'nın güvenliği görüşülüyor; NATO-Rusya Konseyi 2019'dan beri ilk kez toplandı

NATO-Rusya Konseyi, Rusya'nın Ukrayna sınırında asker yığınağı yapmasından sonra çıkan gerilim ve Avrupa'nın güvenliği gibi konuları görüşmek üzere 2019'dan beri ilk kez toplandı.

Brüksel'deki NATO karargahında yapılan toplantıya, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg başkanlık ediyor. Toplantıya, Rusya adına Dışişleri Bakan Yardımcısı Aleksandr Gruşko ile Savunma Bakan Yardımcısı Aleksandr Fomin katılıyor. NATO müttefiklerinin Brüksel'deki daimi temsilcilerinin yanı sıra ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman da toplantıda yer alıyor.

NATO-Rusya Konseyinde, Ukrayna sınırında 100 bin civarında Rus askerinin konuşlandırılmasının ardından ortaya çıkan gerginlik ve Rusya'nın ABD ve NATO'ya sunduğu Avrupa'daki güvenlik garantileri gibi konular görüşülüyor.

ABD ve NATO, Rusya'yı Ukrayna'ya saldırmaması için son aylarda defalarca uyarmış, böyle bir durumun ciddi sonuçları ve ağır bedeli olacağı tehdidinde bulunmuştu. Batılı ülkelerin birçoğunun Ukrayna'ya saldırı durumunda Rusya'ya ekonomik, mali ve siyasi yaptırımlar uygulayacağı bildirilmişti.

Rusya ise Ukrayna'ya saldırma gibi bir niyeti olmadığını belirtiyor. Rusya, ABD ve NATO'ya ilettiği güvenlik garantileri konulu anlaşma tekliflerinde, NATO’nun doğuya doğru genişlemesinden ve eski Sovyetler Birliği ülkelerinin NATO’ya alınmasından vazgeçilmesine dair ABD'den taahhüt istiyor.
Rusya'nın talepleri

ABD'nin eski Sovyetler Birliği ülkelerinde ve NATO üyesi olmayan ülkelerde askeri üs kurmaması, herhangi bir askeri faaliyette bulunmak için bu ülkelerin altyapısını kullanmaması ve bu ülkelerle askeri iş birliği yapmaması talepleri de taslak anlaşma metinlerinde yer alıyor.

Rusya’nın teklifinde, nükleer silahların her ülkenin kendi ulusal toprakları dışında konuşlandırılmaması ve ulusal topraklar dışında konuşlandırılan bu tür silahların geri çekilmesine yönelik maddeler de bulunuyor.

Rus ordusunun, Ukrayna sınırında son aylarda yaptığı askeri tahkimat sonrası NATO ile Rusya arasında gerginlik artmış, ilişkiler Soğuk Savaş sonrası en düşük seviyeye gerilemişti. Bunun üzerine başlatılan diplomatik girişimler kapsamında 10 Ocak'ta İsviçre'nin Cenevre kentinde ABD ve Rusya dışişleri bakan yardımcıları arasında görüşmeler yapıldı.

NATO Genel Sekreteri Stoltenberg'in yıllardır toplanmayan NATO-Rusya Konseyini toplantıya çağırmasına, Rusya 2019'dan beri ilk kez olumlu yanıt verince bugünkü toplantı da gerçekleştirilmiş oldu. Rusya'nın 2014'te Kırım'ı yasa dışı ilhakı nedeniyle bir ara durdurulan Konsey toplantıları, 2016'da yeniden başlamıştı ancak 2019'daki iki toplantıdan bu yana Konsey bir araya gelmemişti.

Bugünkü toplantıdan somut bir sonuç çıkması beklenmiyor. Stoltenberg, geçen hafta yapılan NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı bitiminde yaptığı açıklamada, Rusya ile Avrupa'nın güvenliği hakkında bu hafta yapılacak görüşmelerden hemen sonuç beklemenin gerçekçi olmayacağını söylemişti.

Diplomatik görüşmeler kapsamında bugün Brüksel'deki toplantıdan sonra yarın da Viyana'da AGİT Daimi Konseyi Toplantısı'nda bu konular ele alınacak.