Uydu verilerine göre Türkiye’nin en kirli kentleri

GÜNDEM 11.11.2021, 12:50 11.11.2021, 17:38

Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Geomatik Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu ve akademisyenler, fosil yakıtların çevreyi nasıl kirlettiğini uydu verileriyle ortaya çıkaran bir yazılım geliştirdi. 2018 yılından bugüne günlük veya aylık toplanan verilerde; İstanbul, Ankara ve İzmir'in Türkiye'nin en kirli kentleri olduğu tespit edildi. Bu illeri sanayi ve nüfusun yoğun olduğu Bursa ile Kocaeli, Karadeniz’de Zonguldak ile Samsun, güneyde ise Mersin, Adana ve Gaziantep takip etti. Kutoğlu, "Özellikle pandemi nedeniyle kapanmanın olduğu, ulaşımın yasaklandığı dönemlerde kirlilik son derece azalmış. Ama açılmayla birlikte ulaşımın artmasıyla yeniden kirlilik miktarının arttığını gördük" dedi.

En kirli iller: İstanbul, Ankara ve İzmir

Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, Doç. Dr. Aliihsan Şekertekin ve yüksek lisans öğrencisi Fatemeh Ghasempour ile birlikte, uydu verilerini kullanarak fosil yakıtların yarattığı çevre kirliliğinin tespitini sağlayan bir yazılım geliştirdi. Yazılım kapsamında NO2 (azotdioksit) fosil yakıtların, yani gaz, kömür ve yağların yanması sonucunda ortaya çıkan hava kirleticilerin Türkiye genelinde hangi illerde ne kadar kirliliğe neden olduğu ortaya çıkartıldı. Uyduya dayalı verilerde, Türkiye'nin 2018, 2019, 2020 ve 2021 Eylül ayı ortalamalarının istatistiki verileri hesaplandı. Buna göre Türkiye'nin en kirli illeri, nüfusun da en yoğun olduğu iller arasında olan İstanbul, Ankara ve İzmir oldu. Bu illeri Bursa, Kocaeli gibi sanayi ve ulaşımın yoğun olduğu iller takip etti. Karadeniz'de ise Zonguldak ve Samsun'da hava kirliliklerinin Türkiye ortalamasını aştığı görüldü.Prof. Dr. Hakan Kutoğlu, uydulara yerleştirilen hiperspektral kameraların, bitkilerin gelişimi, analizi, havadaki, sudaki kirlilik gibi bilgileri, jeolojik bilgileri çıkarma gibi dünya üzerinde birçok analizde kullanıldığını söyledi. Geliştirdikleri yazılımla Türkiye genelindeki özellikle fosil yakıtların yarattığı hava kirliliğini görüntülediklerini anlatan Prof. Dr. Kutoğlu, "Son dönemde iklim değişikliği nedeniyle hava kirliliği son derece önemli. Hatta ekonomik tedbirler de alınmaya başlandı. Yeşil mutabakat diye bir ekonomik sözleşme söz konusu. Cumhurbaşkanımız da Paris Sözleşmesi'ne imza attı. Bu kirliliğin takip edilmesi, iklim değişikliğini azaltılabilmek için küresel ısınmayı azaltılabilmek için bu kirleticilerin azaltılması gerekiyor. Dolayısıyla bunun azalıp azalmadığını anlayabilmek için de takip edilmesi gerekiyor. Buna yönelik arkadaşlarımızla çalışma yaptık. Türkiye'deki bu kirleticileri, özellikle ozondioksit. Bu karbon içerikli malzemelerin yakıtların yakılması sonucu ortaya çıkan zararlı gazlardan bir tanesi. Bunu bir uydu sensörüyle izlemek mümkün. Bu yazılımda Türkiye üzerinde azotdioksit miktarının aylık ve günlük olarak değişimlerini görebiliyoruz" dedi.

“Elektrikli araçlar kirlilik seviyesinin azalmasına katkı verecek”

Yazılımın önemli bilgiler sunduğunu ifade eden Prof. Dr. Kutoğlu, hangi bölgede ne kadar çok karbon emisyonu olduğunu, ne kadar çok karbon içerikli kirleticinin havaya saçılmış olduğunu görebildiklerini ifade etti. Prof. Dr. Kutoğlu, nüfusun ve ulaşımın yoğun olduğu illerde kirletici miktarının yoğun olduğunu belirterek, şöyle dedi:

"Özellikle pandemi nedeniyle kapanmanın olduğu, ulaşımın yasaklandığı dönemlerde bu kirletici son derece azalmış. Ama açılmayla birlikte ulaşımın artmasıyla yeniden kirlilik miktarının arttığını gördük. Bu anlamda madem ki ulaşım bunda çok etki yapıyor o zaman bizim de yakın gelecekte dünyada olduğu gibi özellikle mazotlu araçlardan elektrikli araçla dönemimiz ülkemizdeki kirlilik seviyesinin azalmasına katkı verecektir. Bizim yaptığımız çalışma bunu gösteriyor. Bazı bölgelerde özellikle Marmara, İzmir, Ankara bölgesinde ulaşım kaynaklı olduğunu görüyoruz ama bazı bölgelerde nüfus yoğunluğu düşük olmasına rağmen oralarda da zaman zaman bu kirleticinin yükseldiğini görüyoruz. Bu da farklı sanayi tesislerinden kaynaklanabilir. Nüfus yoğunluğu ve ulaşımın yoğun olduğu Marmara bölgesi ve özellikle İstanbul çevresinde yoğunluk var. Altında Kocaeli ve Bursa bölgelerinde bir yoğunluk görüyoruz. Başkent Ankara bölgesinde yoğunluk var. Ege'de İzmir bölgesinde büyük yoğunluk var. Bunların yanı sıra güneyde Mersin, Adana ve Gaziantep bölgesinde yoğunluk var. Burada şunu da belirtmek lazım: Güneydeki kirlenme ulaşımın yanı sıra tarımsal faaliyetlerden de kaynaklanabilir. Çünkü anız yakma olayında da bu kirlilik ortaya çıkıyor. Yine yanlış gübrelemede de azotdioksit ortaya çıkıyor. Buradaki yoğunluğun tarımsal faaliyetlerden kaynaklandığını düşünüyoruz."

#Zonguldak #yazılım #Hava Kirliliği #bülent ecevit üniversitesi #Şenol Hakan Kutoğlu

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	37	99
2. Fenerbahçe	37	96
3. Trabzonspor	37	64
4. Başakşehir	37	58
5. Beşiktaş	37	56
6. Kasımpasa	37	53
7. Alanyaspor	37	51
8. Sivasspor	37	51
9. Rizespor	37	50
10. Antalyaspor	37	48
11. A.Demirspor	37	44
12. Samsunspor	37	43
13. Kayserispor	37	42
14. Konyaspor	37	41
15. Gaziantep FK	37	41
16. Ankaragücü	37	40
17. Hatayspor	37	38
18. Karagümrük	37	37
19. Pendikspor	37	37
20. İstanbulspor	37	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	34	75
2. Göztepe	34	70
3. Sakaryaspor	34	60
4. Bodrumspor	34	57
5. Ahlatçı Çorum FK	34	56
6. Kocaelispor	34	55
7. Boluspor	34	53
8. Gençlerbirliği	34	51
9. Bandırmaspor	34	50
10. Erzurumspor	34	44
11. Ümraniye	34	43
12. Manisa FK	34	40
13. Keçiörengücü	34	40
14. Adanaspor	34	39
15. Şanlıurfaspor	34	38
16. Tuzlaspor	34	38
17. Altay	34	10
18. Giresunspor	34	7

Takımlar	O	P
1. M.City	38	91
2. Arsenal	38	89
3. Liverpool	38	82
4. Aston Villa	38	68
5. Tottenham	38	66
6. Chelsea	38	63
7. Newcastle	38	60
8. M. United	38	60
9. West Ham United	38	52
10. Crystal Palace	38	49
11. Brighton	38	48
12. Bournemouth	38	48
13. Fulham	38	47
14. Wolves	38	46
15. Everton	38	40
16. Brentford	38	39
17. Nottingham Forest	38	32
18. Luton Town	38	26
19. Burnley	38	24
20. Sheffield United	38	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	37	94
2. Barcelona	37	82
3. Girona	37	78
4. Atletico Madrid	37	73
5. Athletic Bilbao	37	65
6. Real Sociedad	37	60
7. Real Betis	37	56
8. Villarreal	37	52
9. Valencia	37	48
10. Deportivo Alaves	37	45
11. Osasuna	37	44
12. Getafe	37	43
13. Sevilla	37	41
14. Celta Vigo	37	40
15. Las Palmas	37	39
16. Rayo Vallecano	37	38
17. Mallorca	37	37
18. Cadiz	37	33
19. Granada	37	21
20. Almeria	37	18