Eski Kanada Başbakanı Chretien: Kilise okullarındaki çocuk istismarlarından haberdar değildik

Kanada’da 1993'ten 2003'e kadar başbakanlık yapan, 87 yaşındaki Jean Chretien, resmi görevde bulunduğu sürede yerli çocuklarının yatılı kilise okullarında yaşadığı trajediden haberinin olmadığını söyledi.

Eski Başbakan Jean Chretien'e katıldığı bir televizyon kanalında, 1968-1974'te Yerli Halklarla İlişkiler ve Kuzey Kalkınma Bakanlığı yaptığı hatırlatılarak, yerli ailelerin çocuklarının maruz kaldığı istismar ve suiistimaller soruldu.

Chretien, yerli çocuklarının ailelerinden alınarak yatılı kilise okullarında zorla tutulmalarından, bu okullardaki cinsel taciz ve diğer istismarlardan haberinin olmadığını kaydetti.

Kendisi de yatılı okullarda yetişmiş

Chretien, eski yatılı okul alanlarında devam eden, işaretsiz ve resmi kayıtlarda olmayan mezar aramalarının ışığında bir sorumluluk alıp almadığı şeklindeki soruyu, “Onlar [konut okulları] uzun zamandan beri oradaydı. O zaman herhangi bir suiistimalden haberdar değildik. Ben bakanken kimse hiçbir zaman bu sorundan bahsetmedi. Eğitim anahtardır ve o günlerde sahip olunan sistem buydu." diye cevapladı.

Kanada'nın yatılı okul mirasındaki rolü için özür dileyip özür dilemeyeceğine ilişkin soruyu cevapsız bırakan Chretien, geleceğe odaklandığını ve son 50 yılda çok şeyin değiştiğini kaydetti.

Kendisinin de 6 yaşından 21 yaşına kadar yatılı okullarda kaldığını anlatan Chretien, "Kuru fasulye ve yulaf ezmesi yedim. Yatılı okul hayatı çok zordur." dedi.

Chretien, Yerli Halklarla İlişkiler ve Kuzey Kalkınma Bakanı olması sebebiyle bu okullardan sorumlu olarak görev yapmıştı.

"Yaşananları görmezden geldi"

Bu arada programın yayınlanmasının ardından, CTV’ye bir açıklama yapan Yeni Demokrat Parti Milletvekili Charlie Angus, Fort Albany kentindeki St. Anne's Yatılı Kilise Okulu'ndan bir öğretmenin, o zamanki Yerli İşleri Bakanı Chretien'e elle yazdığı 1968 tarihli bir mektubu hatırlattı.

Öğretmenin mektubunda, "çocuklara karşı suç işlendiğini, bakan olarak bir şeyler yapması gerektiğini’" yazdığını belirten Angus, "Jean Chretien, bu çağrıya asla cevap vermedi ve yaşananları görmezden geldi." dedi.

Milletvekili Angus açıklamasında şu görüşleri dile getirdi:

"Chretien’in o mektubu okuduğunu ve 'bir şeyler yapmalıyım' diye düşündüğünü hayal edin. Kaç çocuk kurtarılabilirdi? Çünkü o zamanlar en kötü suçlardan bazıları işleniyordu. Bu nedenle, Jean Chretien için bugün rolünü aklamaya çalışmak çok çirkin. Çünkü insanların ona ulaştığını ve doğru olanı yapması için ona yalvardıklarını biliyordu ve o, onları görmezden geldi."

Binlerce çocuk yatılı kilise okullarında istismara uğradı

Kanada tarihinin en büyük çocuk istismarının yaşandığı yer olarak kabul edilen Yatılı Kilise Okullarının ilki, 1880'lerin başında açıldı ve sonuncusu da 1997 yılında kapatıldı.

150 binden fazla yerli çocuğun ailelerinden zorla alınarak yerleştirildiği kiliselere ait yatılı okullarda, bu çocukların büyük bölümü rahip, rahibe ve diğer öğretmenler tarafından fiziksel, cinsel ve psikolojik şiddet ile istismara uğradı.

Ülkede 2010'da kurulan Hakikat ve Uzlaşma Komisyonunun kayıtlarına geçen istismarların yanı sıra bazı çocukların üzerinde tıbbi deneyler yapıldığı da belirlendi.

Kanada federal hükümeti, binlerce çocuğun açlık, soğuk ve hastalık sonucu hayatını kaybettiği yatılı kilise okullarında yaşananlar için mağdurlardan resmen özür dilemişti.