Mahfi Eğilmez: 'Faiz sebep enflasyon sonuçtur' teorisinin bilmem kaçıncı kez çöküşü

EKONOMİ 04.11.2021, 09:34

Bilimsel gerçekler yüksek faizin yüksek enflasyonun sonucu olduğunu gösterdiği halde bunun tersinin geçerli olduğunu, yani yüksek enflasyonun yüksek faizin sonucu olduğunu iddia edenler var. İddia etmekle kalmıyor kanıtlamaya ve Merkez Bankası’nın faizini düşürerek enflasyonu düşürmeye uğraşıyorlar. Bilimsel gerçeğin tersini kanıtlama çabası yeni bir yaklaşım değil. Türkiye aynı iddiayı 1994’de ortaya atıp uygulamaya kalkınca büyük bir kriz yaşamıştı.

Aşağıdaki grafik Merkez Bankası faizi (sol eksen), Enflasyon (sol eksen) ve USD/TL kuru (sağ eksen) arasındaki ilişkiyi gösteriyor (bu grafikte kullanılan MB Faizi verileri TCMB sitesinden, enflasyon verileri TÜİK’den ve USD/TL kuru verileri ay sonu kurları esas alınarak Bloomberg HT sitesinden alınmıştır.)

Grafik, Merkez Bankası’nın, yüksek enflasyonu düşürmek amacıyla faizi düşürdüğünü ve düşürdüğü andan itibaren kurun ve enflasyonun düşmediğini, tam tersine yükseldiğini açık ve net bir biçimde gösteriyor.

Sosyal bilim dediğimiz şey yaşanmış olayların gözlemlenmesi ve defalarca test edilmesi sonucunda kesinlik derecesine göre hipotez, teori ve kanun haline getirilerek tasnif edilmesi çabasından ibarettir. Sosyal bilimler ve onun bir parçası olan ekonomi bilimi birçok konuda evrensel sonuçlara sahip olsa da bu sonuçlar yerel koşullara göre bazı farklılıklar gösterebilir. Mesela ABD gibi parası rezerv para konumunda olan bir ülkede kur enflasyon üzerinde önemli bir etki yaratmazken Türkiye gibi parası rezerv para olmayan ve dolarizasyon etkisinde olan bir ülkede kur enflasyon üzerinde çok önemli bir etki yaratabilir. Dolayısıyla enflasyonun nedenleri arasında böyle farklılıklar çıkabilir. Onun için her zaman ilk nedene bakmak gerekir diyoruz: Türkiye’de kur artışında ve onun etkisi altında ortaya çıkan enflasyon artışında ilk neden risk artışıdır. Bu ortamda faizi indirmek demek risklere ilave yapmak demektir. Risklere yapılan her ilave kuru ve ardından da enflasyonu yükseltir.

Bir zamanlar ‘bilimden ayrılanı kurt kapar’ demiştim, bu sözümü kurdaki yükseliş çerçevesinde bugüne uyarlayayım: ‘Bilimden ayrılanı kur kapar.’

Bu yazı Mahfi Eğilmez'in kişisel blogundan alınmıştır.

#Enflasyon #faiz #mahfi eğilmez

Takımlar	O	P
1. Galatasaray	36	99
2. Fenerbahçe	36	93
3. Trabzonspor	36	61
4. Başakşehir	36	58
5. Beşiktaş	36	55
6. Kasımpasa	36	52
7. Alanyaspor	36	50
8. Rizespor	36	49
9. Sivasspor	36	48
10. Antalyaspor	36	45
11. A.Demirspor	36	44
12. Samsunspor	36	42
13. Kayserispor	36	41
14. Konyaspor	36	40
15. Ankaragücü	36	39
16. Gaziantep FK	36	38
17. Hatayspor	36	37
18. Karagümrük	36	37
19. Pendikspor	36	36
20. İstanbulspor	36	16

Takımlar	O	P
1. Eyüpspor	34	75
2. Göztepe	34	70
3. Sakaryaspor	34	60
4. Bodrumspor	34	57
5. Ahlatçı Çorum FK	34	56
6. Kocaelispor	34	55
7. Boluspor	34	53
8. Gençlerbirliği	34	51
9. Bandırmaspor	34	50
10. Erzurumspor	34	44
11. Ümraniye	34	43
12. Manisa FK	34	40
13. Keçiörengücü	34	40
14. Adanaspor	34	39
15. Şanlıurfaspor	34	38
16. Tuzlaspor	34	38
17. Altay	34	10
18. Giresunspor	34	7

Takımlar	O	P
1. Arsenal	37	86
2. M.City	36	85
3. Liverpool	36	78
4. Aston Villa	36	67
5. Tottenham	36	63
6. Newcastle	36	57
7. Chelsea	36	57
8. M. United	36	54
9. West Ham United	37	52
10. Brighton	36	48
11. Bournemouth	37	48
12. Crystal Palace	37	46
13. Wolves	37	46
14. Fulham	37	44
15. Everton	37	40
16. Brentford	37	39
17. Nottingham Forest	37	29
18. Luton Town	37	26
19. Burnley	37	24
20. Sheffield United	37	16

Takımlar	O	P
1. Real Madrid	35	90
2. Girona	35	75
3. Barcelona	34	73
4. Atletico Madrid	35	70
5. Athletic Bilbao	35	62
6. Real Betis	35	55
7. Real Sociedad	34	54
8. Valencia	35	48
9. Villarreal	35	48
10. Getafe	35	43
11. Deportivo Alaves	35	42
12. Sevilla	35	41
13. Osasuna	35	40
14. Las Palmas	35	37
15. Mallorca	35	35
16. Rayo Vallecano	35	35
17. Celta Vigo	35	34
18. Cadiz	35	29
19. Granada	35	21
20. Almeria	35	17